Yayati Book Review In Marathi | ययाती पुस्तक सारांश

Yayati Book Review In Marathi- नमस्कार मित्रांनो, 360pdfs वर तुमचे स्वागत आहे. आज आम्ही तुमच्यासमोर घेऊन येत आहोत वि स खांडेकर लिखित ययाती या पुस्तकाचं परीक्षण. श्री विष्णू सखाराम खांडेकर यांनी मराठी भाषेत रचलेला ययाती १९५९ मध्ये प्रकाशित झाला. या कादंबरीत लेखकाने चंद्रवंशी राजा नहुष याचा पुत्र ययाती याच्या जीवनाकडे वर्तमानकाळाच्या संदर्भात बघून समाजाला आरसा दाखवण्याचा प्रयत्न केला आहे. या कादंबरीला 1960 मध्ये ज्ञानपीठ आणि 1974 मध्ये साहित्य अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.

संदर्भ नक्कीच दंतकथेतून घेतले आहेत, परंतु लेखकाची चित्रण शैली तुम्हाला वाटेल की ‘ययाती’ आज प्रत्येक माणूस झाला आहे. खांडेकरजींनी कल्पनेच्या तुकड्यांचाही या रचनेत समावेश केला आहे, त्यामुळे ही कादंबरी वाचणे आवश्यक आहे आणि त्यात नवीन काय आहे ते आपल्याला माहीत नाही. चला तर मग जाणून घेऊया Yayati Book Review In Marathi द्वारे.

Overview- Yayati Book In Marathi

लेखक	वि स खांडेकर-V.S.Khandekar
भाषा	मराठी
एकूण पृष्ठे	432
किंमत	249/-
Category	कादंबरी(Novels)

प्रेरणा | Inspiration

मला नक्की कधी आठवत नाही, पण ज्या दिवसांत महाभारत दूरदर्शनवर प्रसारित झाले त्या दिवसांत वर्तमानपत्रात ‘ययाती’चा काही भाग वाचला होता. मला फारसे आठवत नाही पण ही गोष्ट माझ्या मनात घर करून गेली होती – राजा ययातीचा मुलगा पुरू याने त्याचे तारुण्य आणि म्हातारपण स्वतःहून घेतले होते. शुक्राचार्यांच्या शापामुळे ययातीला तारुण्य गमवावे लागले. ययातीने त्याचा पुत्र पुरूपासून हजार वर्षांचे तारुण्य प्राप्त केले होते आणि त्या बदल्यात पुरूला एक हजार वर्षांचे वृद्धत्व प्राप्त झाले होते. माझ्या मनात प्रश्न होता की ययाती असा कोणता पिता होता ज्याने स्वतःच्या स्वार्थासाठी स्वतःच्या मुलाचे तारुण्य हिरावून घेण्यास मागेपुढे पाहिले नाही. तेव्हापासून ‘ययाति’ हे नाव माझ्या मनात घर करून आहे. त्यानंतर सुदैवाने श्री विष्णू सखाराम खांडेकर यांची ‘ययाती’ ही कादंबरी वाचण्याची संधी मिळाली तेव्हा मी ती चुकवली नाही. या कादंबरीचं कथानक मूळपेक्षा थोडंसं वेगळं असलं, तरी ‘ययाती’ जाणून घ्यायच्या इच्छेने मला ती वाचण्याची प्रेरणा दिली.

ययाती पुस्तक सारांश | Yayati Book Review In Marathi

‘ययाती’ या कादंबरीचा मूळ संदर्भ महाभारतातील आदिपर्वातील यतोपाख्यानमधून घेण्यात आला आहे. लेखकाने या मूळ संदर्भाला अनेक आयाम जोडले आहेत आणि कल्पनेच्या सामर्थ्याचा आधार घेतला आहे जेणेकरुन ते वर्तमान काळाला अनुरुप करता येईल. मुळात ही एका राजाची गोष्ट आहे जी दैहिक आणि भौतिक इच्छांच्या मागे धावत आहे ज्याची लालसा कधीच पूर्ण होऊ शकत नाही. या कथेत लेखकाने नैतिक परिमाणांवर मुख्य पात्रांच्या मनात सुरू असलेल्या संघर्षाचे अतिशय सभ्यतेने चित्रण केले आहे.

कादंबरीत तीन नायक आहेत जे स्वतःच्या कथा कथन करतात. लेखकाने तीच घटना तिघांच्याही दृष्टिकोनातून वेगळ्या पद्धतीने सांगितली आहे. सर्वात प्रमुख पात्र म्हणजे ‘ययाति’ हा हस्तिनापूरचा राजा आणि चंद्रवंशीचा राजा नहुषाचा मुलगा आहे. त्याचा एक मोठा भाऊ यती होता, जो भौतिक वासनांपासून दूर होता आणि त्याने राजवाडा सोडला होता. बाकी मुख्य पात्रे शुक्राचार्य, असुरांचे गुरु, त्यांची कन्या देवयानी; असुर राजा वृषपर्व आणि त्याची कन्या शर्मिष्ठा. शर्मिष्ठा आणि देवयानी या बालपणीच्या मैत्रिणी होत्या. दुसरे पात्र म्हणजे ऋषी कुमार कचा, बृहस्पतीचा पुत्र, देवांचा गुरु, जो ययातीचा मित्र आणि देवयानीचे आकर्षण किंवा प्रेम होते. ययाती आणि शर्मिष्ठा यांचा मुलगा पुरूचीही कथेत विशेष भूमिका आहे. चला कथेला गती देऊया –

ययातीचे सुरुवातीचे जीवन राजपुत्रांसारखे सुरळीत नव्हते. अगदी लहान वयातच तिला कळले की तिला एका क्षुल्लक दासीचे दूध पाजले होते कारण तिची आई तिच्या सौंदर्य कमी झाल्याबद्दल जास्त काळजीत होती. त्याला त्याची आई स्वार्थी वाटली. तिला असे वाटले की तिला तिचे अधिकार नाकारले गेले आहेत ज्यामुळे तिचा मातृत्वाचा भ्रमनिरास झाला होता. मग जेव्हा त्याचे वडील वारले तेव्हा तो खूप व्याकूळ झाला आणि मृत्यूच्या सत्याची भीती वाटू लागली. अशा कमकुवत काळात आपले दु:ख, भीती आणि असहायता विसरण्यासाठी तो नैतिक अधःपतनाकडे वळला आणि भोगात बुडून गेला. जरी त्याला त्याच्या अशक्तपणाबद्दल वाईट वाटले असेल, परंतु तो त्याच्या इच्छेने विवश झाला होता. त्याला राजवाड्यांत सुख मिळेना पण दुसरा मार्ग नव्हता.

दरम्यान, तो त्याचा मोठा भाऊ यती यालाही भेटला, ज्याच्याकडून त्याला समजले की आपल्या वडिलांवर एक शाप आहे की त्याची मुले कधीही सुखी होणार नाहीत. आणि या कारणास्तव यती घरातून पळून गेला होता, दुःखी राजकुमाराऐवजी आनंदी संन्यासी बनला होता.

पुढे कथेत ययाती ऋषी पुत्र कचला भेटतो आणि त्यांची मैत्री होते. गुरु शुक्राचार्यांकडून संजीवनी विद्या प्राप्त करण्यासाठी देवांच्या वतीने कच पाठवले जाते. गुरु शुक्राचार्यांची कन्या देवयानी ऋषी कुमार कचकडे आकर्षित झाली पण कचने तिची ऑफर नाकारली. याचा देवयानीला खूप राग आला. मग असे काही घडले की ययाती आणि देवयानी यांचे लग्न झाले आणि असुर कुमारी शर्मिष्ठा देवयानीची दासी म्हणून त्यांच्या महालात आली. आता ही घटना या कादंबरीला कलाटणी देणारी आहे.

अखेर असे काय झाले की असुर राजाच्या मुलीला आपल्या मित्राची दासी व्हावे लागले? पुरूचा जन्म कसा झाला? तो शाप कोणी व का दिला होता, ज्यामुळे ययाती व्याकूळ झाला होता? ययातीला गुरु शुक्राचार्यांकडून आणखी एक शाप मिळाला, तो काय होता आणि त्यामागची कारणे काय होती? ययातीची लालसा कधी तृप्त झाली होती का? या सर्व प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेण्यासाठी तुम्हाला ही कादंबरी वाचावी लागेल.

वाचा – Man Mai Hai Vishwas Book Review In Marathi

मुख्य कल्पना | The Main Takeaways

न जातु कामः कामानुपभोगेन शाम्यति।
हविषा कृष्णवर्त्मेव भूय एवाभिवर्धते॥     

ज्याप्रमाणे अग्नीत तूप टाकल्याने ते अधिक प्रज्वलित होते, त्याचप्रमाणे त्याचा उपभोग घेतल्याने इच्छा शमत नाही, उलट ती प्रज्वलित होते.

लेखकाने श्रीमद भागवत गीतेच्या या श्लोकाने कादंबरी संपवली आहे आणि माझ्या दृष्टीने हीच सर्वात मोठी शिकवण आहे जी आपल्याला ययातीकडून मिळते.

पुस्तकामधून काय आवडले | What I liked from the book

‘ययाति’सारख्या कादंबऱ्या पुन्हा पुन्हा रचल्या जात नाहीत. अतिशय प्रभावी लेखन, योग्य गती, नेमके शब्दांचा वापर आणि कादंबरीचा सुरळीत प्रवाह – हे सर्व एका निर्मात्याचे कौशल्य म्हणतील. खांडेकरजींचे खूप खूप आभार.

पौराणिक संदर्भात कल्पनाशक्ती आणि मानसशास्त्रीय दृष्टीकोन यांची सांगड घालत त्यांनी ‘ययाति’ सारखी सुंदर रचना कशी निर्माण केली. वाचून असे वाटले की लेखकाने ‘ययाती’ वर्तमानकाळात आणला आहे, कारण आजचा मानव हा एकप्रकारे ययाती आहे जो आपली तृष्णा शमवण्यासाठी पळतो आहे आणि तृष्णा नाहीशी होत नाही तर वाढत चालली आहे.

‘ययाती’ या कादंबरीतील मला सर्वात जास्त आवडलेली गोष्ट म्हणजे कथा तर चालली आहेच पण कथेसोबतच लेखकाने प्रत्येक घटनेचा तर्कसंगतपणा किंवा नसलेला किंवा तिच्या परिणामांचा विचार केला आहे, जो त्या व्यक्तिरेखांमध्ये चालत आहे. पात्रे.त्याने अतिशय प्रभावी सादरीकरण केले आहे. तसेच एकच प्रसंग वेगवेगळ्या पात्रांच्या वेगवेगळ्या दृष्टीकोनातून चित्रित केला आहे. ययाती आपली कथा सांगत असेल, तर एखाद्या घटनेवर तो देत असलेली प्रतिक्रिया; त्यावेळी त्याच्या मनात येणाऱ्या सर्व भावना किंवा वाद लेखकाने तपशीलवार दाखवले आहेत.

या कादंबरीत लेखकाने मानवी मनात निर्माण होणाऱ्या जवळपास सर्व भावनांचे सुंदर चित्रण केले आहे. ययातीच्या मनात निर्माण होणारी भीती, वेदना, वेदना, हीन भावना, वेदना, वासना, प्रेम, चिंता, स्वार्थ, लोभ, पराभव या भावनांचे तपशीलवार चित्रण तुमच्या मनाला नक्कीच स्पर्श करेल.

वेगवेगळ्या पात्रांची वेगवेगळी व्यक्तिमत्त्वे, जी कधी कधी अतिशय नाट्यमय पद्धतीने बदलतात, हे दाखवून देतात की माणूस किती गुंतागुंतीचा आहे. लेखकाने ते अतिशय सहजतेने रेखाटले आहे. कथा वाचताना अनेक वेळा आपल्या मनात सारखे वाद आणि भावना निर्माण होऊ लागतात. माझ्या मते, लेखकाने तिन्ही प्रमुख पात्रांच्या भावना उत्तमरित्या मांडल्या आहेत आणि तिन्ही पात्रांना न्याय दिला आहे.

मानसिक संघर्षाचे कुशल चित्रण आणि भावनांच्या नेमक्या अभिव्यक्तीने या कादंबरीला ‘ययाती’ विक्षिप्त बनवणाऱ्या साध्या कथनाशिवाय एक मानसिक दृष्टीकोनही दिला आहे.

काय आवडले नाही | What I Didn’t Like

‘ययाति’ ही एक सुंदर रचना आहे यात शंका नाही, पण वाचताना माझ्या मनात सतत निराशेची भावना होती. मला कथेच्या मुख्य पात्रांशी जोडता आले नाही कारण ते जसे आहेत तसे तयार केले गेले होते. साधारणपणे, कादंबरीतील कोणत्या ना कोणत्या पात्राबद्दल निर्माण होणारी ओढ आपल्याला कादंबरी शेवटपर्यंत वाचण्यास प्रवृत्त करते. ‘ययाति’मध्ये मी पात्रांच्या नव्हे तर लेखनाच्या प्रेमात पडलो होतो. श्री विष्णु सखाराम खांडेकर जी यांचे हे अप्रतिम लेखन आपल्याला शेवटपर्यंत बांधून ठेवते. लेखनात एवढी काळजी नसती तर कादंबरीने त्याला न्याय दिला नसता… कारण तुम्ही ययातीच्या पात्राच्या प्रेमात पडणार नाही, त्याच्यासारखं व्हायला कुणालाही आवडणार नाही. सखोल चर्चा केली तर ही कादंबरी वाचून आपल्या मनात ही भावना येते की आपण हे करू नये हा लेखकाचा विजय आहे. तर सत्य हे आहे की आपण सर्वजण आपल्या जीवनात एकच गोष्ट करतो – एवढेच, आपण तृष्णा पूर्ण करण्यात मग्न असतो. कुठे सत्तेची लालसा, कुठे पैशाची लालसा, कुठे नावाची लालसा. प्रत्येकजण तृष्णा तृप्त करण्यात मग्न आहे. याचा शेवट कुठे आहे… कोणालाच माहीत नाही.

वाचा – Chava Book Review In Marathi

हे पुस्तक वाचण्यासाठी आणि डाउनलोड करण्यासाठी खालील लिंक वर क्लिक करा.

• Click Here – Yayati Kadambari In Marathi Free Pdf

FAQ- Yayati Book Review In Marathi

Yayati Book Review In Marathi Summary Video

Conclusion – Yayati Book Review In Marathi

माझ्या मते ‘ययाति’ वाचायलाच हवा. कथा पौराणिक असेल, पण आजच्या काळातही हा संदर्भ तितकाच अचूक आहे. पात्रांच्या भावनांचे आणि घटनेकडे पाहण्याचा त्यांचा वेगळा दृष्टिकोन यांचे अतुलनीय चित्रण आहे. त्यामुळे ‘ययाति’ वाचून काही प्रमाणात आपण जीवनात काय करू नये हे समजू शकेल.

दर्जेदार भारतीय साहित्य वाचण्यात स्वारस्य असलेल्या आणि भारताच्या ऐतिहासिक साहित्यात स्वारस्य असलेल्या कोणालाही ययाती: अ क्लासिक टेल ऑफ लस्ट या पुस्तकाची मी जोरदार शिफारस करेन.

आमच्या इतर पोस्ट,

• Rich Dad Poor Dad Book Review in Marathi
• Ek Hota Carver Book Review In Marathi
• Ikigai Book Review in Marathi
• Pavankhind Book Review In Marathi 
• Think And Grow Rich Review in Marathi
• Mrityunjay Book Review In Marathi
• Shyamchi Aai Book Review In Marathi
• Shriman Yogi Book Review In Marathi
• Shriman Yogi Book Review In Marathi
• The Secret of Millionaire Mind Review in Marathi
• The Magic Book Review in Marathi
• Believe in Yourself Book Review in Marathi

धन्यवाद!!