UPSC परीक्षेची तयारी कशी करावी । UPSC Preparation For IAS In Marathi । How To Get Prepare For UPSC Exam In Marathi

UPSC Preparation For IAS In Marathi : UPSC हि परीक्षा हि खूप अवघड असते. UPSC ची मुलाखत आणि मुख्य परीक्षा मराठीतून देता येत नाही असा खूप जणांचा गैरसमज आहे. Upsc ची मुख्य परीक्षा आणि मुलाखत हि तुम्ही मराठीतून देऊ शकतात. मात्र पूर्व परीक्षा हि तुम्हाला मराठीतून देता येत नाही हे तुम्ही लक्षात घेतले पाहिजे.

UPSC परीक्षेची तयारी कशी करावी | How To Get Prepare For UPSC Exam In Marathi

UPSC Preparation Strategies For IAS Exams In Marathi – आयएएस अधिकारी होण्याचे प्रत्येकाचे स्वप्न असते, परंतु आयएएस होण्याचा मार्ग संघर्षाचा आहे. मार्ग दाखवणारा कोणी असेल तर हा संघर्ष खूप कमी होतो. त्यामुळे आज आम्ही तुम्हाला अशाच काही खास टिप्स सांगणार आहोत ज्यामुळे तुमच्या मार्गातील अडचणी कमी होतील आणि तुम्हाला IAS अधिकारी बनण्यास मदत होईल.

केवळ पुस्तकी किडा बनून यूपीएससीची परीक्षा फोडता येत नाही. UPSC परीक्षेच्या प्रक्रियेतील शेवटचा टप्पा म्हणजे व्यक्तिमत्व चाचणी फेरी, ज्यामध्ये UPSC बोर्ड उमेदवाराची मुलाखत घेऊन त्याचे व्यक्तिमत्व आणि सेवांमध्ये करिअरसाठी योग्यतेचे मूल्यांकन करतो. यासाठी शैक्षणिक ज्ञानाशिवाय व्यक्तीचा सर्वांगीण विकास आवश्यक आहे आणि शैक्षणिक क्षेत्रातही, केवळ अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यावरच लक्ष केंद्रित केले जाऊ नये, तर देशातील आणि बाहेरील ताज्या घडामोडी/चालू घडामोडींची सतत माहिती आणि अंतर्दृष्टी प्राप्त करण्यावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.

UPSC Preparation For IAS In Marathi | Important Tips for Preparation For IAS In Marathi

टीप 1: स्वतःला तयार करा.

घरबसल्या UPSC ची तयारी कशी सुरू करायची हे समजून घेण्याचा प्रयत्न करण्यापूर्वी तुम्ही स्वतःला प्रवासासाठी तयार केले पाहिजे. तुम्ही तयारी सुरू करण्यापूर्वी, परीक्षेसाठी मानसिक आणि शारीरिक तयारी करा.  ध्येय निश्चित करा आणि प्रभावीपणे वेळ द्या. UPSC परीक्षेचा पॅटर्न नीट समजून घ्या आणि त्यानुसार तुमच्या IAS तयारीला गती द्या. जर तुम्ही काम करत असाल आणि तुमची नोकरी न सोडण्याचा निर्णय घेतला असेल, तर तुम्ही अभ्यासासाठी कसा वेळ द्याल याचे विश्लेषण करा आणि योजना तयार करा. आज इंटरनेटसारख्या तंत्रज्ञानामुळे तयारी आणि नोकरी या दोन्हींचा समतोल साधणे सहज शक्य आहे.

टीप 2: एक वेळापत्रक बनवा.

आयएएस अधिकारी होण्यासाठी दैनंदिन दिनचर्या व्यवस्थित असलेल्या अधिकाऱ्यासारखे असणे आवश्यक आहे. तुम्ही तुमच्या तयारीपूर्वी एक आरामदायक वेळापत्रक सेट केले पाहिजे आणि त्यावर चिकटून राहिले पाहिजे. वेळापत्रक बनवल्याने तुमची तयारी सुलभ होईल आणि ती अधिक सुव्यवस्थित होईल. मुदतीसह, तुम्ही अधिक चांगले काम कराल आणि अभ्यासक्रम लवकरात लवकर पूर्ण कराल. अभ्यासक्रमात समाविष्ट केलेल्या IAS विषयांचे विश्लेषण करा आणि तुमची ताकद आणि कमकुवतता समजून घ्या.

टीप 3: UPSC चा अभ्यासक्रम जाणून घ्या.

अभ्यासक्रम हा कोणत्याही परीक्षेचा आत्मा असतो. अभ्यासक्रम जाणून घेणे ही सर्वात महत्त्वाची गोष्ट आहे जी तुम्ही पुस्तकांमध्ये जाण्यापूर्वी करा. UPSC ने नागरी सेवा प्राथमिक आणि मुख्य परीक्षेसाठी विस्तृत पद्धतीने अभ्यासक्रम प्रदान केला आहे. इच्छुकांनी UPSC नागरी सेवा परीक्षेचा अभ्यासक्रम समजून घ्यावा आणि त्याचे पालन केले पाहिजे. अभ्यासक्रम जाणून घेतल्याने तुम्हाला संबंधित अभ्यास साहित्य निवडण्यास, विषयांना प्राधान्य देण्यास मदत होईल.

टीप 4: IAS साठी वर्तमानपत्र वाचन/चालू घडामोडी वाचन.

वृत्तपत्रे ही आयएएस परीक्षेतील सर्वात महत्त्वाची बाब आहे. तुम्ही दैनिक वर्तमानपत्र वाचत नसल्यास किंवा IAS परीक्षेसाठी दैनंदिन बातम्यांचे अनुसरण करत नसल्यास, तुम्ही ही परीक्षा उत्तीर्ण होण्याची आशा करू शकत नाही. सिविल सेवा परीक्षेत विचारले जाणारे प्रश्न प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे चालू घडामोडींशी संबंधित असतात. म्हणून आपल्या दैनिक वर्तमानपत्रातील संबंधित बातम्यांचे अनुसरण करणे खूप महत्वाचे आहे.

टीप 5: पर्यायी विषय निवडणे.

UPSC अंतिम गुणांकनामध्ये वैकल्पिक विषयाला 500 गुण आहेत. म्हणून, तुम्ही एक पर्यायी विषय हुशारीने आणि विषयाच्या साधक-बाधक गोष्टींचा सखोल विचार करून निवडला पाहिजे. पर्यायी विषय निवडण्यापूर्वी काही घटक लक्षात ठेवावेत.
विषयात रस
त्‍यात/शैक्षणिक पार्श्‍वभूमीचे पूर्व ज्ञान
GS पेपर्ससह ओव्हरलॅप करा
कोचिंगची उपलब्धता
अभ्यास साहित्याची उपलब्धता

टीप 6: NCERTs चे वाचन

IAS परीक्षेच्या तयारीमध्ये इयत्ता सहावी ते बारावीपर्यंतची NCERT पाठ्यपुस्तके खूप महत्त्वाची भूमिका बजावतात. इच्छुकांना NCERT पाठ्यपुस्तकांमधून मूलभूत संकल्पना आणि सिद्धांत मिळू शकतात. ही पुस्तके अतिशय सुसंगतपणे माहिती देतात. मागील वर्षांमध्ये UPSC ने NCERT पाठ्यपुस्तकांमधून थेट प्रश्न विचारले आहेत. त्यामुळे, NCERT ही निःसंशयपणे तुमची IAS तयारी सुरू करण्यासाठी सर्वोत्तम पुस्तके आहेत.

टीप 7: नोट्स बनवणे

यूपीएससीच्या तयारीदरम्यान छोट्या नोट्स बनवणे उपयुक्त ठरते. UPSC अभ्यासक्रम खूप विस्तृत असल्याने तो समाविष्ट असलेल्या भागांचा मागोवा ठेवण्यास मदत करतो आणि पुनरावृत्तीसाठी रेडी-रेकनर म्हणून देखील काम करतो. तुमच्याकडे वेगळ्या विषयांसाठी स्वतंत्र फाइल्स किंवा नोटबुक असू शकतात. फायलींना अनेकांनी प्राधान्य दिले आहे कारण ते एखाद्या विषयावर टिपा जोडण्यास मदत करतात. एखाद्या विशिष्ट विषयावर चालू घडामोडी-संबंधित बातम्या जोडण्याच्या बाबतीत हे विशेषतः उपयुक्त आहे.

टीप 8: उत्तरे लिहिण्याचा सराव

आयएएस मुख्य परीक्षेचे पेपर वर्णनात्मक असतात. हे मुख्यत्वे तुमच्या विश्लेषणात्मक, गंभीर आणि संप्रेषण क्षमतांचे परीक्षण करण्याबद्दल आहे. हे तुम्हाला वैचारिक स्पष्टतेने विचार करण्याची आणि तुमची मते, धारणा आणि विचार निर्दोष पद्धतीने व्यवस्थित करण्याची मागणी करतात. आणखी एक गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे ती म्हणजे उत्तरपुस्तिकेतील वेळ आणि जागेचे बंधन. त्यामुळे उमेदवारांना प्रश्नांची उत्तरे लवकर आणि प्रभावीपणे आणि कमीत कमी शब्दात द्यावी लागतात. पुरेशा उत्तर लेखनाच्या सरावाशिवाय हे शक्य नाही.

टीप 9: मागील वर्षांच्या UPSC प्रश्नपत्रिका सोडवणे.

मागील प्रश्नपत्रिका हे UPSC चा पॅटर्न, अवघड पातळी आणि प्रश्न प्रकाराचे सर्वात विश्वसनीय स्त्रोत आहेत. UPSC परीक्षेच्या पेपरमधील ट्रेंडचा तुम्ही सहज न्याय करू शकता. एखाद्या विशिष्ट विषयात कोणते क्षेत्र सर्वात महत्वाचे आहे हे समजून घेण्यास देखील हे आपल्याला मदत करतात. शेवटी तुमच्या IAS तयारीमध्ये स्व-मूल्यांकनाचा हा एक चांगला स्रोत आहे.

टीप 10: मॉक टेस्ट सिरीज सोडवणे.

टेस्ट सोडवणे हा एक अत्यंत महत्वाचा घटक आहे यामुळे तुम्हाला तुम्ही उत्तरे लिहिताना केलेल्या चुका कळून येतात आणि तुम्हाला त्या सुधरावता येतात. हे तुमच्या उत्तराना आकार देयचे काम करतात. मॉक टेस्ट सिरीजमध्ये सामील होण्याची शिफारस केली जाते विशेषतः जर तुम्ही घरून तयारी करत असाल तर. हे तुम्हाला स्वतःचे मूल्यांकन करण्यास आणि पुढे मदत करण्यास मदत करेल.

टीप 11: महत्वाची सरकारी संसाधने

तुम्ही IAS परीक्षा देत असताना तुमचे अंतिम उद्दिष्ट भारत सरकारसाठी काम करणे आहे. साहजिकच, तुमच्या तयारीदरम्यान तुम्ही अनेक सरकारी स्रोतांवर अवलंबून राहू शकता. PIB, PRS, आणि राज्यसभा टीव्हीवर दाखवले जाणारे राष्ट्रीय दूरदर्शन कार्यक्रम यासारख्या सरकारी वेबसाइट्स खूप उपयुक्त आहेत.

टीप 12: पुनरावृत्ती

जेव्हा तुम्ही UPSC परीक्षेइतकी कठीण परीक्षेला सामोरे जात असता तेव्हा पुनरावृत्ती करणे खूप महत्त्वाचे असते. यूपीएससीचा अभ्यासक्रम हा अनेक विषयांचा समावेश असलेला विशाल आणि वैविध्यपूर्ण असल्याने, तुम्ही यापूर्वी अभ्यासलेल्या गोष्टी विसरणे स्वाभाविक आहे. हे टाळण्यासाठी, वेळेवर उजळणी करणे आवश्यक आहे.

टीप 13: UPSC मुलाखती सांगितल्याप्रमाणे

UPSC परीक्षा प्रक्रियेतील अंतिम टप्पा म्हणजे UPSC मुलाखत किंवा व्यक्तिमत्व चाचणी. UPSC प्रक्रियेतील हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे . मुत्सद्दी कौशल्ये, संवाद कौशल्ये, मनाची उपस्थिती, तणावाची प्रतिक्रिया इत्यादी गुणांवर तुमचे मूल्यमापन केले जाते. तुम्हाला तुमच्या आवडी, छंद, शिक्षण आणि कामाच्या अनुभवाबाबत प्रश्न विचारले जातील. म्हणून, आपल्याला या पैलूंवर सराव करणे आवश्यक आहे.

टीप 14: संबंधित मासिके

योजना, कुरुक्षेत्र, इकॉनॉमिक अँड पॉलिटिकल वीकली इत्यादी मासिके आयएएस परीक्षेसाठी खूप महत्त्वाच्या असतात. त्यात राजकारण, शासन, शेती, अर्थव्यवस्था इत्यादी विषयांवरील महत्त्वाची माहिती असते.

Thank You.